Historia szkoły

         W 1908 roku rozpoczęto budowę osiedla robotniczego Nikiszowiec. W latach 1909 - 1919 obok wielorodzinnych bloków mieszkalnych powstały budynki posterunku policji, apteki, kościoła, baraku dla chorych, szkoły i domu nauczyciela oraz kolejka wąskotorowa.

 

Pierwszy rok szkolny rozpoczął się 16 października 1911 roku. W nowym budynku szkoły do nauki przystąpiło 217 uczniów. Początkowo utworzono cztery klasy. Budynek szkoły był dwupiętrowy i mieścił 16 sal klasowych.


       Pierwszym rektorem szkoły został Brunon Baron. W kolejnych latach w związku z napływem ludności do nowego osiedla znacznie zwiększała się liczba uczniów. Dzieci uczyły się w klasach od I do VI. Klasy liczyły od 42 (w klasach I - III) do 79 uczniów (kl. VI). Wśród uczniów były dzieci mówiące tylko po polsku, tylko po niemiecku i dwujęzyczne. Część klas była klasami koedukacyjnymi.

        Działania wojenne 1914 roku nie zakłóciły szczególnie życia szkoły. 2 sierpnia 1914 zajęcia szkolne rozpoczęły się normalnie jedynie przy słabszej frekwencji. Trwały prace wykończeniowe w drugim budynku szkolnym i domu nauczyciela.

       W 1919 roku w szkole było już - w zależności od źródła - 1445 bądź 1415 uczniów. Zaczęto stopniowo wprowadzać w nauczaniu - na wyraźne żądanie rodziców - język polski. W 1921 roku podzielono szkołę na szkołę I - żeńską i szkołę II - męską. 20 marca 1921 roku w budynku szkolnym odbyło się głosowanie odnośnie przyszłości Górnego Śląska. Wynik głosowania w Giszowcu i Nikiszowcu: 70% głosów za przynależnością tego terytorium do Polski, 20% - do Niemiec.


     W 1922 roku po formalnym objęciu zwierzchnictwa przez Polskę zwierzchnictwa nad przyznanym jej obszarem Górnego Śląska przystąpiono do organizowania na tym terenie szkonictwa polskiego. W roku szkolnym 1922/23 grono nauczycielskie obydwu szkół stanowili nauczyciele polscy. Na konferencji 5 paździenika 1922 roku nauczyciele ustalili aby co 45 minut robić pauzę w lekcjach. Od grudnia 1923 roku w budynku szkoły męskiej mieściła się także szkoła mniejszościowa niemiecka. Liczyła ona 157 uczniów. W 1924 roku w wyniku odłączenia Nikiszowca od Giszowca szkoła powszechna I - żeńska otrzymała numer 3, szkoła powszechna II - męska otrzymała numer 4, a szkoła niemiecka stała się szkołą powszechną nr 5. 1 sierpnia 1924 roku gmina Janów przeszła z okręgu szkolnego Mysłowice do okręgu szkolnego Katowice. Rok szkolny 1925/26 był pierwszym rokiem obowiązywania ośmioletniego systemu nauczania. Szkoła była zawsze szkołą aktywnie działającą. Istniały liczne koła szkolne, SKO, LOP, PCK, ZHP (7 stycznia 1926 roku zaprzysiężono w szkole I harcerską drużynę żeńską). W szkole działały: biblioteka, czytelnia, samorządy uczniowskie i rada rodzicielska. Prowadzona byłą akcja dożywiania dzieci i zbiórki pieniędzy na rozmaite cele, w tym zbiórka funduszy na budowę katedry w Katowicach (rok 1930) oraz zakup szkolnego sztandaru (rok 1936). Organizowane były liczne uroczystości, święta, wycieczki, festyny, wieczorki, spotkania, konkursy. W roku szkolnym 1934/35 wprowadzono znowu klasy koedukacyjne. W tym roku szkolnym zniesiono też naukę języka niemieckiego. Działalność polskiej szkoły przerwała okupacja niemiecka. W październiku 1939 roku otwarto szkołę niemiecką stopnia podstawowego na bazie przedwojennej szkoły mniejszościowej. Uczniowie uczyli się w klasach od I do VII. Zapisy w języku niemieckim dotyczące lat 1939 - 1944 kończą się w kronice szkoły nr 3 na dacie 29 marca 1944 roku.

      W lutym 1945 roku porządkuje się już zdewastowane budynki szkolne i dokonuje zapisów dzieci. 1 marca 1945 roku rozpoczęły się pierwsze lekcje. W 1951 roku w związku z reorganizacją administracji w powiecie katowickim szkoły otrzymały nową numerację: szkoła nr 3 otrzymała nr 14, a szkoła nr 4 - nr 15. W 1955 roku nastąpiła kolejna zmiana numeracji szkół. Szkoła nr 14 została szkołą nr 12, a szkoła nr 15 szkołą nr 13. Obowiązywał wówczas sześciodniowy tydzień nauki z apelami w każdą sobotę. Rok szkolny dzielił się cztery okresy. 13 czerwca 1959 roku w szkole nr 13 odbyła się uroczystość nadania jej imienia Stefana Żeromskiego. Po przyłączeniu w 1959 roku Szopienic do miasta Katowice zmieniła się numeracja szkół. Szkoła nr 12 otrzymała nr 52, a szkoła nr 13 - nr 53.

     Od 1 września 1964 nastąpiło połączenie szkół nr 52 i 53. Powstała w Nikiszowcu Szkoła Podstawowa nr 53 im. Stefana Żeromskiego. Kierownikiem został mianowany Izydor Kamiński. Od 1 września 1965 roku wprowadzono ośmioletni obowiązek szkolny. W 1975 roku odbyła się uroczystość wręczenia szkole sztandaru. 17 stycznia 1996 roku oddano do użytku salę gimnastyczną i nowe pomieszczenia szkolne w budynku przy ulicy Szopienickiej 58. 1 września 1996 roku otwarto basen w nowym budynku szkolnym. Od 1999 roku szkoła została przekształcona w sześcioletnią szkołą podstawową. Od 2000 roku w szkole działa świetlica środowiskowa.


     W roku szkolnym 2017/18 w wyniku kolejnej reformy polskiej edukacji Szkoła Podstawowa nr 53 im. S. Żeromskiego została na mocy Uchwały nr XLIX/995/17 Rady Miasta Katowice z dn. 23.11.2017r. przekształcona z sześcioletniej w ośmioletnią szkołę podstawową, do której przyłączono wygasające Gimnazjum nr 14 im. J. Słowackiego w Katowicach.


     Najbardziej znaną absolwentką naszej szkoły jest Dorota Simonides, profesor nauk humanistycznych, polska folklorystka, polityk, posłanka na Sejm VIII kadencji, senator Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990 – 2005.


Źródłem informacji o szkole są publikacje p. Ireny Cichoń i p. Jadwigi Fertacz : „90 lat Szkoły Podstawowej nr 53 w Nikiszowcu 1911 - 2001 na tle rozwoju szkolnictwa górnośląskiego”, „Szkoła z czerwonej cegły 1911 – 2011 w pamięci nauczycieli, absolwentów i pracowników”.